Du lịch Mộc Châu thưởng thức hương vị hạt Mắc Khén

Hạt mắc khén là gì?

Nhiều du khách đến thăm quan Mộc Châu thường thấy hạt mắc khén mà đôi khi không biết nó dùng để làm gì? 

Cây Mắc khén là loại cây dại thuộc họ hồi, có tinh dầu và hương thơm, trở thành huyền thoại và làm nên loại gia vị đậm đà không thể thiếu trong bữa ăn đồng bào miền Tây Bắc. 

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Mắc khén
Mắc khén gia vị không thể thiếu khi ăn đặc sản Mộc Châu

Mắc Khén là cây thân gỗ, cao, to. Hoa ra thành từng chùm (giống như hoa xoan vậy), Cây Khén ra hoa vào dịp cuối xuân và đậu thành những chùm quả nhỏ như những chùm hạt rau mùi già. 

Cuối hè, người ta thu hái Mắc khén bằng cách leo lên cây hái hay dùng câu liêm kéo những cành nhỏ có quả rơi xuống và buộc lại thành chùm đem phơi nắng cho khô hoặc treo lên gác bếp dùng dần.

 Đúng ra thì không gọi là hạt mắc khén mà phải gọi là quả mắc khén vì sử dụng nó phải nó bao gồm quả (như quả cây rau Mùi) và thứ hạt đen đen (như hạt vừng) bên trong. Hạt mắc khén tươi có màu xanh. Nếu sử dụng ngay lúc tươi này có mùi vị thơm ngon nhất. Nhưng không bảo quản được lâu, nên bắt buộc sau khi hái xong, ta phải phơi khô.

Hoa mắc khén

Phần vỏ cây mắc khén có nhiều gai nhọn khó leo

Khi chín hạt mắc khén chuyển sang màu hồng, nâu, tháng 11 hàng năm là mùa thu hoạch quả mắc khén.

Cây Mắc khén thường mọc ở vùng nui cao, khi du khách đến du lịch Mộc Châu, thường khó có điều kiện thấy cây trực tiếp, mà chỉ thấy hạt mắc khén trong gia đình bà con người Thái được hái thành từng chùm treo gác bếp hoặc hong trên bờ rào, hay thấy những túi mắc khén nghiền sẵn bán ngoài chợ.

Cũng có vị cay nhẹ và gây hắt hơi giống hạt tiêu, nhưng mắc khén có vị đặc biệt rất riêng: nếu hạt tiêu chỉ hơi thơm thơm thì mắc khén lại có mùi thơm nồng hơn và không cay như ớt, mà mắc khén tạo ra vị tê rần rần nơi đầu lưỡi khi nếm thử! Cái tê ban đầu ấy ngay sau đó thay bằng vị bùi bùi, ngậy ngậy quyến rũ. Dùng hạt mắc khén để tẩm ướp để nướng cá, nướng thịt, hoặc pha đồ chấm thì hấp dẫn vô cùng.

Cách dùng hạt mắc khén

Có dịp đi du lịch Mộc Châu, nếu gặp và mua được tươi về dùng ngay thì ngon nhất. Nếu không, thông thường, nên chọn mua được mắc khén còn nguyên cả chùm về đóng gói dùng dần. Khi dùng đem giã nhỏ cả vỏ, cả hạt rồi rang cho thơm.

Hoặc tiện nhất là mua tại các cửa hàng, siêu thị như Mộc Châu Farm, Thảo Nguyên Farm, hay các cửa hàng bán đặc sản Mộc Châu. Hạt mắc khén đã được xay và rang sẵn.

Bột mắc khén có thể trộn vào đồ chấm, cho vào nước lẩu, hoặc ướp như các gia vị thông thường để làm các món nướng, hấp trong bữa ăn hàng ngày.