Kỳ bí mộ thuyền Mộc Châu

"Động ma"kỳ bí chính là các hang mộ ở xã Suối Bàng, huyện Mộc Châu, SơnLa. Chính quyền nơi đây cho biết đã phát hiện được một số di tích hangmộ trên vách núi Đá Chồng thuộc bản Rưa Tra, cách trung tâm xã 4 km.Hang mộ còn tìm thấy ở các vách núi thuộc bản Nà Lồi, bản Bó, bảnKhoang Tuống, núi Lang Chánh, núi Tạng Háo.

Mộ thuyền được treo trên các vách đá cao.

Theo chân đoàn khảo sát của huyện Mộc Châu lên vách núi Lang Chánhthuộc bản Khoang Tuống và núi Tạng Háo nên không mấy khó khăn, tôi đãđược tận mắt chứng kiến các mộ thuyền với nhiều kích cỡ khác nhau. Quantài lớn có chiều dài khoảng 1,65 mét, chiều rộng 45cm, quan tài nhỏchiều dài từ 1,5mét đến 1,2 mét. Các quan tài đều có cốt khoá nắp. Haiđầu quan tài được chạm trỗ hình đuôi chim én. Đa số các quan tài đượctìm thấy đều bị bật nắp, bên trong có hộp xương sọ và một số mẩu xươngchân, tay.

Người dânnơi cho biết, quan tài bị bật nắp có thể là do bị đá lở rơi xuống khiếnnắp quan tài bị vỡ. Tuy nhiên, vẫn có những quan tài còn nguyên vẹn.

Truyền thuyết mộ thuyền

Theo cụ Mùi Văn Khương, năm nay đã hơn 70 tuổi, ở bản Khoang Tuống, xãSuối Bàng, thì truyền thuyết kể rằng: Người Xá (dân tộc Khơ Mú ngàynay) và người Thái cùng ở trên mảnh đất Mộc Châu. Người Xá bắn tên rấtgiỏi đã thách người Thái bắn tên lên vách đá để xác định chủ quyền vùngđất. Nếu mũi tên của bên nào bắn cắm vào vách đá nghĩa là thần núi,thần đất thuận cho ở, còn bên nào thua phải đi khỏi mảnh đất này.

Người Xá dùng tên có bịt đồng ở đầu mũi tên nên bắn vào vách đá thì bịnảy ra, còn người Thái lấy sáp ong dính vào đầu mũi tên nên khi bắn vàovách đá, mũi tên đã dính lên vách đá. Từ đó, người Thái được ở lại trênmảnh đất này, còn người Xá phải ra đi.

Một mộ thuyền còn nguyên vẹn được tìm thấy.

Giữ đúng lời giao đấu là không được sinh sống hay săn bắn, trồng trọtnơi đây nữa nên khi chết, người Xá không được chôn cất trên mảnh đấtnày mà lấy thân gỗ to, khoét bỏ ruột để đưa người chết vào trong rồitreo lên các vách đá.

Ông Phạm Việt Hùng, Phó phòng Văn hoá thông tin huyện Mộc Châu, chobiết các mộ thuyền trong hang mộ có niên đại ít nhất khoảng 600 năm,quan tài được làm bằng loại gỗ Đinh thối. Nhiều khả năng người ta chọnloại gỗ này vì mùi khó chịu của gỗ sẽ làm thú rừng không lại gần.

Báo động nạn “săn” mộ tìm cổ vật

Hiện nay, sau khi một số bài báo đăng tải về mộ thuyền với tính chất huyền bí,   nhiều kẻ từ nơi khác đã mò đến, mong tìm thấy cổ vật. Việc này đã xâmphạm, phá hoại di tích hang mộ, làm đau đầu các cơ quan có quản lý ởđịa phương.

PhòngVăn hoá thông tin đã cử cán bộ điều tra, thống kê các hang mộ có trênđịa bàn và báo cáo lên cấp trên. Đồng thời, có công văn yêu cầu các xãdọc Sông Đà cảnh giác với kẻ xấu đi truy tìm cổ vật và phá hoại hang mộvà gửi văn bản tới các xã yêu cầu bất cứ tổ chức, cá nhân nào muốn khảosát hang mộ với mục đích gì phải thông qua chính quyền xã.

Ông Nguyễn Đức Nguyên, Trưởng Phòng Văn hoá thông tin huyện Mộc Châucho biết, hiện nay, các xã báo cáo là đã phát hiện thêm 11 điểm có mộthuyền trong hang động, trong đó có nhiều mộ thuyền còn nguyên vẹn.

Tuy nhiên, công tác bảo vệ di tích hang mộ hiện nay vẫn chỉ dựa vào sứcdân với lực lượng nòng cốt là Ban công an xã và vấn đề này mới chỉ dừnglại ở chỗ khảo sát chứ chưa có chương trình nghiên cứu cụ thể và biệnpháp bảo vệ mộ thuyền.

Thái Anh