Du lịch Mộc Châuhttps://dulichmocchau.net/uploads/logo-dlmc.png
Thứ năm - 05/10/2023 05:48
Đã từ lâu, khoai sọ mán Mộc Châu không chỉ được người dân địa phương mà còn cả khách du lịch ngóng đợi mỗi khi tháng 10, tháng 11 về. Đợi tháng là đợi mùa về để thưởng thức vị ngọt của khoai
Canh Khoai sọ mán Mộc Châu vàng ươm
Khoai sọ mán được trồng ở nhiều nơi, Hòa Bình, Phú Thọ gọi là khoai tầng. Nhưng nơi trồng khoai ngon nhất, bở, dẻo và nổi tiếng nhất chỉ có vùng đất Mộc Châu. Và nhiều du khách chỉ đợi đi du lịch Mộc Châu tháng 10 để ăn khoai sọ mán.
Tại sao lại gọi là khoai sọ mán Mộc Châu
Gọi là khoai sọ mán bởi khoai thường được trồng ở bản người Dao của xã Tân Lập, Phiêng Luông, Hua Păng huyện Mộc Châu và bản Suối Lìn, xã Vân Hồ (nay thuộc huyện Vân Hồ). Người Dao còn có tên gọi khác là người Mán, cho nên khoai do người mán trồng thì gọi là khoai sọ mán, như cách người ta hay gọi đào mèo, dao mèo, dưa mèo để gọi các loại sản vật đặc biệt của người Hmong.
Khoai sọ mán Mộc Châu được trồng vào khoảng tháng 3 đến tháng 4 dương lịch (đầu mùa mưa ở Sơn La), bắt đầu thu hoạch vào khoảng cuối tháng 10 dương lịch, cây có chiều cao thân trung bình 112 cm, có 1 thân chính nằm trồi hẳn trên mặt đất và có từ 2 đến 4 thân phụ, mầu sắc thân lá xanh nhạt, củ khoai sọ mán có hình dạng đặc trưng, một thân củ to duy nhất hình trụ đứng trên đỉnh củ thường phân chia thành nhiều chồi (mắt), các củ con đẻ về các hướng khác nhau (tùy thuộc vào địa hình trồng), ruột củ mầu vàng nhạt, củ càng già màu vàng rõ hơn. Trọng lượng củ từ 300g – 1kg, năng suất tùy thuộc vào điều kiện canh tác và đinh dưỡng của đất trồng năng suất dao động từ 6 tấn/ha đến 13 tấn/ha, thịt củ khi nấu chín thường có đặc trưng bở dẻo, thơm, bùi ngậy, ngọt và đậm vị. (Theo Sở KHCN tỉnh Sơn La)
Người Dao chăm sóc cây khoai sọ mán (ảnh Mocchautourist.com)
Khoai sọ mán Mộc Châu có gì đặc biệt
Khoai sọ mán Mộc Châu được bà con người dao trồng từ thời điểm tháng 1 hàng năm. Cây càng trồng trên vùng đất nhiều dốc ăn càng ngon, cây trồng ở vùng đất bằng thường không dẻo và bở bằng. Khoai được bà con người dao trồng đơn sơ bằng cách đào hố, bón ít phân chuồng , tro bếp rồi thả củ, lấp đất, lâu lâu làm cỏ, bón ít tro bếp nữa. Đến tháng 9,10, khi những chiếc lá ngoài cùng cây héo vàng, chỉ còn lại vài 3 lá nhỏ thì thu hoạch.
Củ khoai khác với các loại khoai khác bởi hình thù lạ lẫm, không nhỏ và thon như khoai sọ ta, cũng không to và tròn giống bát ăn cơm như khoai sọ Nậm Lầu (Thuận Châu) mà từ 1 thân củ lại có 5-7 nhánh, mấu như củ gừng, củ giềng.
Giống khoai này gọt rất ngại, vì lắm mấu, gọt mất công, nhưng gọt đến đâu thấy ruột khoai vàng đến đó, bổ ra lại càng thấy vàng hơn, lúc hấp, nướng hay hầm lên thì vàng ruộm như ai nhuộm bằng nghệ.
Hình thù khác biệt nên còn có tên gọi khác là khoai mặt quỷ, khoai sọ chân voi
Khoai sọ mán Mộc Châu chỉ thơm hơn khoai sọ thường một chút, nhưng ăn thì khác biệt hoàn toàn. Đầu tiên là bở tung chứ không sượng, cắn thấy mềm, mịn, và ngọt nơi đầu lưỡi, sau đó, khi hàm răng bắt đầu thực hiện nhiệm vụ thì lại thấy khoai dẻo dính như muốn níu 2 hàm răng lại, vị ngọt thấm sâu vào cuống lưỡi khiến người dùng chỉ muốn nuốt chửng.
Khoai sọ mán Mộc Châu có nguồn gốc, hình thù, màu sắc không giống các loại khoai khác.Có khi đó là nét làm nên sự đặc sắc. Theo nhiều người thì có mua khoai về trồng cũng không có củ, chỉ người Dao Mộc Châu trồng mới được, và cũng chỉ người Dao một số nơi như: Chiềng Sại, Chiềng Chung… trồng mới năng suất. Chả biết phải thế không mà đi nhiều nơi, nhìn thấy và ăn nhiều loại khoai sọ, chẳng đâu thấy khoai sọ mán giống ở Mộc Châu. Nó không tròn, nhỏ như khoai bon, không có màu tim tím tròn trĩnh như khoai môn. Khoai sọ mán liệt vào loại củ dị dạng được. Nó chẳng có hình thù nào mà gọi tên. Các mầm củ cứ đẻ ra lộn xộn thành những u, những mấu và to dần lên.
Dị hình, dị màu thế nhưng ai ăn một lần chắc chắn sẽ còn muốn có nhiều lần khác được thưởng thức nó. Sau khi gọt vỏ rửa sạch có thể thái miếng bằng bao diêm bỏ hấp trong nồi cơm vừa cạn nước. cơm chín khoai cũng chín, bỏ miếng khoai nóng hổi ra chấm lạc vừng, vừa ăn vừa xuýt xoa cảm nhận vị bùi bùi của miếng khoai vàng ruộm. Ai thích ăn chiên cũng có thể làm như chiên khoai tây cũng ngon. Nhưng hấp dẫn nhất vẫn xào qua khoai với mắm, muối, mì chính cho ngấm gia vị rồi cho vào hầm xương.
Khoai chín rắc thêm chút rau thơm gồm: thì là, rau mùi tàu, hành vào và bỏ ra thưởng thức. Chỉ riêng màu vàng của bát khoai óng mỡ, lác đác mấy cọng rau xanh đã đủ để thực khách ngây ngất. Đưa miếng khoai vào miệng, thấy vị ngọt của nước hầm xương hòa lẫn cùng vị ngọt bùi của khoai. Giống khoai này có đặc điểm là cực kỳ bở, nếu chọn được củ khoai ngon (không già, không non quá) chẳng cần phải nhai, đưa vào miệng là đã tan hết rồi.
Khoai sọ mán thường được bà con dỡ bán vào khoảng từ tháng 7 đến tháng 10, tháng 11, và cũng phải tiêu thụ cho nhanh, giống này không cất lâu để dành như khoai sọ bình thường được. Ngày tết, giá trong nhà có vài củ khoai bỏ ra nấu canh ăn thì cũng chẳng kém vua Khang Hy ngày trước được ăn khoai sọ Lệ Phố. Nhưng thật lạ, khoai sọ mán Mộc Châu để lâu là thối. Thối từ gốc trở lên như khoai hà.
Thôi thì, giời cho sao ta hưởng vậy. Tháng 10 này còn ngần ngại gì mà không về Mộc Châu ăn khoai sọ mán!!!
(Theo: Báo Sơn La)
Khoai sọ Mán có tác dụng gì?
Tốt cho tim mạch. Bên trong khoai sọ chứa một số khoáng chất quan trọng như kẽm, magiê, đồng, sắt, mangan và kali. ...
Ổn định huyết áp. ...
Tăng lưu thông máu. ...
Chống lão hóa da. ...
Giảm béo. ...
Trị táo bón, nhuận tràng. ...
Hỗ trợ trị viêm thận.
Ăn khoai sọ mán Mộc Châu ở đâu? Mua khoai sọ mán Mộc Châu ở đâu
Khoai có màu vàng bắt mắt, vị ngọt, ngậy bùi bùi và cực kỳ bở, dẻo chính là những điểm khác biệt khiến ai ăn một lần rồi cũng ấn tượng. Vào mùa, đến nhà hàng nào ở Mộc Châu cũng có canh khoai sọ mán trong thực đơn, và khách nào ăn một lần rồi, đến Mộc Châu cũng lại bồi hồi gọi món. Các nhà hàng dọc quốc lộ 6, từ Nhà hàng Đông Hải, nhà hàng 64, đến Xuân Bắc 181, Nam Hưng 70, hay Thúy Ẩm, Tuân Gù, Nhà hàng Bảo Chi, Nhà hàng Gụi 2 đều có món canh dễ làm dễ ăn này cả.
Nếu cầu kỳ và muốn mới mẻ một chút, bạn nên tìm nhà hàng Đông Hải (thị trấn Mộc Châu), ở đây ngoài canh khoai khọ món mán, còn có món lẩu bê sữa khoai sọ mán, xôi khoai sọ mán, khoai sọ mán chiên khá dễ ăn, lạ miệng và đáng để thưởng thức.
Nơi dễ mua khoai sọ mán Mộc Châu nhất là các khu chợ thị trấn Mộc Châu và chợ thị trấn Nông trường Mộc Châu. Vào mùa, lúc nào trong chợ cũng có khoai bán.
Nếu không có thời gian vào chợ, có thể đi dọc QL 6 tiện đường mua tại các sạp hàng ven đường người dân địa phương ngồi bán.
Hoặc cũng có thể vào các siêu thị đặc sản Mộc Châu chọn mua: Mộc Châu Food,vừa được nghỉ chân thưởng thức nhiều loại dặc sản Mộc Châu miễn phí, vừa chọn mua khoai.
Nếu không có dịp đến Mộc Châu, bạn vẫn có thể mua khoai sọ mán Mộc Châu online. Hiện có 2 đơn vị bán hàng online đặc sản Mộc Châu ship tận nhà cho khách là Mộc Châu Food (0899 168 266) và HTX Đặc sản Tây Bắc (0865 88 99 19). Tại đây, sau khi đặt hàng, khoai tươi sẽ được ship từ Mộc Châu về cho khách qua xe khách ngay trong ngày.
Khoai sọ mán Mộc Châu có thời gian bảo quản là không được nhiều, tầm 10 ngày đổ lại, nếu để quá, khoai thối dần từ gốc lên, ăn cũng không còn tươi, ngon nữa. Bởi thế, nếu mua trực tiếp khoai hoặc mua online là ngon và yên tâm nhất.
Khoai mua về nên gọt ăn ngay, hoặc nếu không ăn hết trong vài ngày thì nên gọt vở rửa sạch, cất vào ngăn đá tủ lạnh, khi ăn lấy ra dùng.
Khoai sọ thường nhớt và có thể hơi ngứa, nên đeo găng tay khi sơ chế. Khoai xắt hình bao diêm có thẻ làm các món như hầm xương với rau mùi, thì là, mùi tầu, hoặc hấp lên ăn chơi (ngon hơn luộc) hay hấp rồi nghiền ra làm bột bánh rán, nấu chè.
Dù thế nào thì cũng sẽ thấy khoai sọ mán Mộc Châu ăn ngon tơi bời.
Du lịch Mộc Châu
