Rượu hoẵng Mộc Châu của người Dao có gì hấp dẫn

Từ xa xưa đời sống còn khó khăn, người dân tộc Dao ở Mộc Châu chủ yếu dùng củ sắn để làm rượu hoãng (rượu hoẵng). Nhiều năm trở lại đây, khi cuộc sống trở nên khấm khá hơn, những hạt gạo nếp nương loại ngon, hạt gạo tròn được chọn để làm rượu này.

 

CÁCH NẤU RƯỢU HOẴNG KIỂU NGƯỜI DAO MỘC CHÂU

Gạo nếp được ngâm qua đêm, đãi sạch, để ráo nước và đồ lên.
Khi xôi chín, lót lá chuối trên nong để xôi nguội, sau đó rắc men lên xôi, lượng men tùy thuộc vào lượng gạo đồ xôi.
Xôi sau khi trộn đều với men rượu được ủ vào chum đậy kín nắp. Thời gian ủ rượu thường là 3 ngày 3 đêm (mùa hè), còn về mùa đông có thể từ 5 đến 6 ngày.
Rượu ủ đến khi bã rượu nổi lên thì mới tiến hành vắt lấy nước cốt, bỏ phần bã và tiếp tục được lọc sạch thêm một lần, sau đó cho vào nồi đun sôi.
Rượu sau khi để nguội có thể sử dụng ngay, hoặc bảo quan trong tủ lạnh thì thời gian sử dụng càng được lâu.

 

Như vậy, khác với cách nấu rượu thông thường là chưng cất cơm rượu đã ủ men thành rượu, người Dao Mộc Châu lại đun trực tiếp nước cơm rượu để được thứ rượu hoẵng thơm ngon hấp dẫn.

Nhưng, không phải ai cũng có thể nấu được một nồi rượu hoãng đúng vị, thơm ngon, chất lượng của rượu cũng thể hiện sự khéo léo của người làm ra nó. Theo ông Lý Văn Nam, bản Suối Lìn, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ cho biết: Độ nóng, nguội của xôi để lên men cũng là yếu tố quyết định đến chất lượng của rượu.

 

Người có kinh nghiệm nhìn chất liệu men thì biết khi trộn cần tỷ lệ bao nhiêu là đủ để rượu thơm, ngọt, không bị chua hoặc quá cay, có vị đắng vừa khó uống lại chóng say. Tùy thuộc vào từng vùng, nhu cầu sử dụng của gia đình mà nồng độ nặng, nhẹ của rượu phụ thuộc theo ý muốn của người làm rượu. 

THẾ NÀO LÀ RƯỢU HOẴNG NGON

Rượu hoãng ngon, chuẩn có màu trắng sữa, có mùi thơm dịu của gạo nếp nương, có vị ngọt thanh dễ uống, nồng độ rượu thấp. Cũng bởi vì rượu ngọt thơm nên khi uống rượu hoãng người Dao thường sử dụng bằng bát. Những bát rượu đầy sóng sánh, thơm lừng được đặt trên mâm cơm trở nên hấp dẫn với người thưởng thức.

Người Dao Tiền quan niệm, trong các dịp lễ, tết, công việc to của gia đình như: Lập tịnh, cưới xin, thờ cúng… phái nam uống rượu siêu (rượu nấu từ gạo tẻ hay còn gọi là rượu trắng), phái nữ uống rượu hoãng để cùng chung vui với gia đình. Ngoài ra, theo kinh nghiệm dân gian, uống rượu hoãng giúp chị em đẹp da, có lợi đối với phụ nữ sau khi sinh nở, thiếu sữa…

Ngày nay, rượu hoẵng không chỉ được đồng bào Dao Tiền sử dụng trong gia đình mà còn làm để biếu tặng người thân, bạn bè. Nhiều gia đình cũng đã bắt đầu làm rượu hoẵng để cung cấp cho các nhà hàng, bán theo đơn đặt hàng của du khách yêu thích loại rượu này. Hương vị đặc trưng của rượu hoãng được nhiều người biết đến và tìm mua.

 

Xem thêm: RƯỢU HOẴNG, THỊT CHUA PHIÊNG LUÔNG

GIÁ RƯỢU HOẴNG MỘC CHÂU

Chị Triệu Thị Thêm, tiểu khu Tà Lọng, thị trấn Nông trường Mộc Châu,  được nhiều người biết đến là người nấu rượu hoãng thơm ngon, chuẩn vị. Chị Thêm cho biết: Tôi bắt đầu nấu rượu hoãng từ năm 2016 đến nay. Riêng thời điểm gần tết cuối năm 2021, đầu năm 2022, tôi đã bán được hơn 600 lít rượu hoãng cho khách ở một số huyện trong tỉnh và khu vực Hà Nội. Giá bán giao động từ 35.000 đồng đến 40.000 đồng/lít, từ đây gia đình có thêm nguồn thu nhập. 

Chị Bùi Thị Oanh, ở huyện Thanh Trì, Hà Nội cho biết: Lần đầu tiên tôi được uống rượu hoãng khi đến thăm gia đình người bạn tại Mộc Châu, tôi thấy rất thích vị rượu này bởi vị thơm ngọt, dễ uống. Năm nay tôi đặt mua 20 lít rượu hoãng của người Dao để sử dụng trong gia đình và làm quà biếu cho bạn bè. 

 

ĐỊA CHỈ MUA RƯỢU HOẴNG MỘC CHÂU

Du khách có thể tìm đến các nhà hàng dân tộc trên thảo nguyên để tìm rượu hoẵng hoặc để trải nghiệm sâu hơn, có thể đến các bản, tiểu khu của người Dao ở huyện Mộc Châu như: Tiểu khu Tà Lọng (thị trấn Nông trường), bản Phiêng Đón, Co Phay (xã Tân Lập), bản Km5, Piềng Sàng, Suối Khem (xã Phiêng Luông), bản Km16 (xã Hua Păng)… Đến bản người Dao, hỏi rượu hoẵng, chắc chắn gia đình nào cũng sẽ nhiệt tình được mời uống thử và nghe những câu chuyện về cuộc sống, phong tục của người Dao trên mảnh đất cao nguyên kỳ vĩ. 

Nếu muốn mua rượu hoẵng Mộc Châu có thể liên hệ để mua trực tiếp tại cửa hàng Mộc Châu Food, hoặc mua online tại Mộc Châu Food, Hay HTX Đặc sản Tây Bắc,

Không cần quá nhiều nguyên liệu, nhưng từ sự tỷ mỉ trong quá trình làm đã tạo nên hương rượu hoãng êm dịu, đơn giản, mộc mạc như con người Dao Tiền. Với họ, mời nhau chén rượu ngọt không chỉ là chia sẻ niềm vui với gia chủ mà còn thể hiện lòng mến khách, gắn kết tình làng, nghĩa xóm trong cộng đồng dân tộc.  Đến du lịch Mộc Châu mùa xuân, bên cạnh các món đặc sản của người Thái, Mông, Mường, sẽ thật là trọn vẹn trong hành trình khám phá nếu du khách thưởng thức thêm món thịt chua và rượu hoẵng của người Dao Tiền.